Światowy Dzień Sybiraka

„Pamięć ocalała, bywa jednak i tak, że Ona potrzebuje ocalenia” – Barbara Janczura. Te słowa przypominają nam wszystkim o Światowym Dniu Sybiraka.

17 września 1939 roku to pamiętny dzień wkroczenia wojsk radzieckich do wolnej Polski. Jednak nie wtedy rozpoczęły się masowe wywózki Polaków na daleką Syberię. Te wywózki zaczęły się już długo wcześniej. Pierwsze deportacje Polaków i obywateli polskich nastąpiły już w latach 30. XX wieku wśród ludności polskiej zamieszkałej na kresach wschodnich. Stalin rozpoczął swój morderczy plan deportacji. Zaczęły się masowe wywózki obywateli polskich do obozów zagłady i na roboty przymusowe w głąb Rosji. Z terenu Golubia-Dobrzynia i okolic zsyłki na daleką Syberię nastąpiły po wkroczeniu wojsk radzieckich w styczniu 1945 roku. Z naszych terenów wywieziono wówczas ponad 100 mieszkańców. Większość z nich wróciła, ale i dużo osób poniosło śmierć podczas długiej, morderczej wędrówki i na skutek katorżniczej pracy.

Golubskie Koło Sybiraków powstało zaledwie parę lat temu. Pomnik Ofiar Deportacji obywateli naszego miasta powstał 5 lat temu. To właśnie w tym miejscu corocznie czcimy pamięć tych wszystkich wywiezionych i tych, co nigdy nie wrócili z dalekiej Syberii.

Światowy Dzień Sybiraka w Golubiu-Dobrzyniu w tym roku otrzymał imponującą oprawę. Sama uroczystość została zorganizowana przez burmistrza Golubia-Dobrzyniu przy współudziale Regionalnego Ośrodka Debaty Międzynarodowej w Toruniu i Koła Sybiraków w Golubiu-Dobrzyniu.

Patronat honorowy nad obchodami objął marszałek województwa kujawsko-pomorskiego Piotr Całbecki, a patronat naukowy sprawował Instytut Pamięci Narodowej w Gdańsku i Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Obchody Dnia Sybiraka rozpoczęły się od konferencji naukowej i dwóch prelekcji wygłoszonych przez przedstawicieli w/w instytucji naukowych (dr Jan Wiśniewski i prof. Mirosław Golon), którzy przybliżyli zebranym okoliczności i przyczyny wywózki Polaków na daleką Syberię.

W toku obchodów wręczono także Honorowe Odznaki Sybiraka, które w tym roku otrzymali Piotr Orfin, ks. Andrzej Zblewski, Edward Bartkowski i Barbara Wasiluk. Wręczono także 28 podziękowań dla instytucji i osób wspierających Koło Rodzin Sybiraków oraz podziękowania dla zasłużonych członków Koła Rodzin Sybiraków w Golubiu-Dobrzyniu. W tym gronie znalazł się między innymi nasz redakcyjny kolega Szymon Wiśniewski.

Pod pomnikami Ofiar Hitleryzmu i Stalinizmu kwiaty złożyła następnie delegacja Sybiraków i zaproszonych gości w tym wicewojewoda kujawsko-pomorski Józef Ramlau oraz organizatorzy obchodów Dnia Sybiraka.

Podczas mszy świętej w kościele w Golubiu modlono się w intencji wszystkich deportowanych w głąb Rosji. Dalsze uroczystości odbyły się już przy pomniku golubskich Sybiraków. W przejmujący sposób ich pobyt i życie na wygnaniu przedstawił Szymon Wiśniewski. Uroczystości zakończyły się złożeniem wiązanek kwiatów pod obeliskiem.

W uroczości brali udział żyjący Sybiracy i ich rodziny, delegacje z instytucji miejskich i powiatowych, poczty sztandarowe. Nie mogło zabraknąć delegacji z Oddziału Związku Sybiraków w Toruniu i Chełmży.

Tekst i fot. (Maw)