Jesienne zaloty, czyli uwaga na jelenie

Jesienny las kryje w sobie wiele tajemnic. Poza spadającą paletą barwnych liści i krzątającymi się zwierzętami, które gromadzą zimowe zapasy, gdzieś na śródleśnej polanie odbywa się piękny przyrodniczy spektakl godowy zwierząt z rodziny jeleniowatych.

Okresy godowe zwierząt wielu gatunków mają różne nazwy. U danieli jest to bekowisko, bukowisko u łosi oraz rykowisko u jeleni szlachetnych. Najgłośniejsze i najbardziej spektakularne jest rykowisko jeleni, które zazwyczaj zaczyna się we wrześniu i trwa ok. czterech tygodni. W tym czasie byki, poprzez wydawanie donośnych dźwięków, rozchodzących się na wiele kilometrów, chcą odstraszyć swoich rywali. Czasem jednak ryki nie wystarczą i podczas dominacji nad chmarą łań może dojść do walk między samcami. Rykowisko najczęściej odbywa się na granicy lasu i łąki, na śródleśnej polanie i najczęściej na terenie trudno dostępnym – na mokradłach czy bagnach, tam gdzie jelenie czują się najbezpieczniej.

Bukowisko łosi odbywa się od początku września aż do końca października. Wtedy można je spotkać nawet w miejscach, gdzie zwykle ich się nie widuje. W okresie rui przy byku jest zwykle jedna klępa, która wchodząc w okres rui wydaje płaczliwe, nosowe porykiwanie. W tym czasie byki łosia wydają głos zwany stękaniem. Walki pomiędzy bykami łosia zdarzają się rzadko. Raczej następuje demonstracja rozmiarów ciała, poroża i siły głosu. Gdy to nie pomaga, łosie ustawiają się naprzeciw siebie, nabierają rozpędu z pochylonymi głowami i zderzają się porożami. Zwycięzcą jest ten łoś, który przepchnie konkurenta. Pokonany byk wycofuje się, by uniknąć dalszych ciosów.

Gdy jesień przybiera na sile i milkną odgłosy jeleni, nadchodzi pora kolejnych miłosnych zalotów. To bekowiska, gody danieli. Bekowisko odbywa się zwykle od połowy października do połowy listopada. W tym czasie, podobnie jak byki jelenia, byk daniela wydaje charakterystyczne odgłosy i gromadzi wokół siebie kilka łań – „chmarę”. Na czas rui byk wykopuje specjalne wgłębienia do leżenia, w które oddaje mocz. Po jakimś czasie miejsce to bardzo nieprzyjemnie pachnie. Byki daniela w czasie walk, choć mniejsze od swych krewniaków – jeleni, są od nich znacznie waleczniejsze. Jednakże ze względu na specyficznie ukształtowane poroże danieli, ich walki o wiele rzadziej kończą się tragicznie, niż u jelenia szlachetnego.

Jadąc drogami biegnącymi pomiędzy lasami, powinniśmy szczególnie uważać rano i wieczorową porą na te zakochane zwierzęta, które obecnie nie są zbyt ostrożne.

Tekst i fot. (GM)