Bank Spółdzielczy w Golubiu-Dobrzyniu obchodzi swój jubileusz

Bank Spółdzielczy w Golubiu-Dobrzyniu obchodzi w tym roku 155. rocznicę swojego powstania. Został założony 17 maja 1862 roku. Jego działalność zapoczątkowało założone w Golubiu – Towarzystwo Rzemieślnicze. Założycielem był Augustyn Faustmann. Dziś bankiem kieruje zarząd, którego prezesem jest Stanisław Buliński

Bank Spółdzielczy w Golubiu-Dobrzyniu swoje początki miał w latach 60-tych XIX wieku. W 1861 roku w Poznaniu powołano pierwsza polską instytucję bankową Towarzystwo Pożyczkowe dla Przemysłowców miasta Poznania. Rok później, na początku marca 1862 roku w Brodnicy powołano podobną instytucję Towarzystwo Rolnicze w Brodnicy. Inicjatorem tego ostatniego przedsięwzięcia był Mieczysław Łyskowski. 

Golubscy rzemieślnicy, kupcy oraz okoliczni rolnicy postanowili także założyć swój bank. 17 maja 1862 roku w naszym mieście powołano Towarzystwo Rzemieślnicze. Jego założycielem był Augustyn Faustmann – z zawodu krawiec. 

Oprócz niego w skład grona założycielskiego weszli: mistrz szewski Ludwik Rajkowski, kowal Antoni Kurzyński, stolarz Jan Kalinowski, oberzysta Franciszek Dębicki, krawiec Michał Bartkowski oraz Uzarewicz i Sikorski. Wszyscy wymienieni złożyli się po 2,5 talara (razem 20 talarów) na fundusz zakładowy i uchwalili udzielać pożyczek po 10 talarów. Kolejne fundusze (236 rubli, 74 talary, 20 groszy) pochodziły z darowizn okolicznych mieszkańców, zarówno z zaboru pruskiego (okolice Golubia) oraz zaboru rosyjskiego (okolice Dobrzynia). Co ciekawe wspomniany założyciel banku w Brodnicy – Mieczysław Łyskowski, także wsparł golubską inicjatywę kwotą 193 talarów.  

Głównym celem powstania Towarzystwa Rzemieślniczego była pomoc materialna dla polskich rzemieślników i rolników z okolic Golubia. Udzielane kredyty miały podnieść poziom gospodarczy Polaków.  Towarzystwo miało również cel ukryty. Chodziło o pobudzenie i utrzymanie polskiego ducha narodowego. 

– Od nas więc zależy zjednać sobie zaufanie i życzliwość naszych możniejszych rodaków, z tego względu przyjęliśmy za godło naszego stowarzyszenia: „praca, trzeźwość, oszczędność i słowność” i tacy tylko członkowie będą w Towarzystwie, którzy się temu poddadzą. Mamy więc niepłonną nadzieję, że tym sposobem zjednawszy sobie życzliwość możniejszej klasy rodaków, obroniemy się od zupełnego upadku – tak argumentowano cel powstania Towarzystwa Rzemieślniczego w Golubiu w gazecie „Nadwiślanin” z 26 lipca 1862 roku. 

W skład pierwszego zarządu weszli: dr Teofil Kaczorowski, który został prezesem, Augustyn Faustmann – zastępca prezesa, Jan Kalinowski – sekretarz oraz Antoni Kurzyński – skarbnik. 

Pierwsze lata działalności Towarzystwa Rzemieślniczego były trudne. Niewielu mieszkańców decydowało się wziąć kredyt lub wstąpić do kasy oszczędnościowej. 

W 1865 roku została zmieniona nazwa towarzystwa na Towarzystwo Pożyczkowe dla Golubia i Okolicy.  Jego prezesem został Augustyn Faustmann. W 1893 roku po raz kolejny zmieniono nazwę instytucji na Bank Ludowy. 

W pięćdziesięciolecie istnienia towarzystwa – banku, w 1912 roku w skład zarządu wchodzili: Jan Tylicki – dyrektor, Franciszek Golus – podskarbi i Tomasz Jordan – kontroler oraz rada nadzorcza: Maksymilian Strzelewicz – prezes, Józef Karpiński – wiceprezes, Bolesław Knast – sekretarz i członkowie: Damian Trzyński, Władysław Prabucki, Jan Zantek, Walenty Klimek i Józef Nozdrzykowski.

W okresie II Rzeczypospolitej bank, podobnie jak cała polska spółdzielczość musiała borykać się z reformą walutową oraz przede wszystkim Wielkim Kryzysem Gospodarczym. Bank nie zdołał się podnieść z problemów przed wybuchem II wojny światowej. W czasie okupacji hitlerowskiej instytucja nie funkcjonowała. 

Bank Ludowy w Golubiu zaczął na nowo działać dopiero w 1947 roku. W skład pierwszej po wojnie rady nadzorczej weszli:  Marian Jordan – przewodniczący, Aleksander Królikowski – zastępca przewodniczącego, Leon Warszewski – sekretarz oraz członkowie: Bronisław Zygmański, Stanisław Badowski i Jan Czarnecki. Aby zaspokoić powojenne, spore potrzeby kredytobiorców walne zgromadzenie banku wyraziło zgodę na zaciągnięcie pożyczki – 15 tysięcy złotych. Szybko została ona zwiększono do 25 tysięcy złotych. 

W okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej golubski bank, podobnie jak wszystkie inne placówki spółdzielcze, został podporządkowany Bankowi Rolnemu, a następnie Narodowemu Bankowi Polskiemu i Bankowi Gospodarki Żywnościowej. 

W 1966 roku przeniesiono siedzibę banku z kamienicy przy ówczesnej ulicy Plac 1 Maja 16 do nowego, większego lokalu przy Placu 1 Maja (dzisiejszy Rynek) 34, który jest siedzibą banku do dziś. 

W 125. rocznicę powstania banku, w 1987 roku w skład rady nadzorczej wchodzili: Izydor Pekowski – przewodniczący, Jan Korczak – zastępca przewodniczącego, Kazimierz Boniecki – sekretarz oraz członkowie: Tadeusz Roguski, Stanisław Sitko, Stanisław Zaniewski, Marianna Lauer, Aleksander Chilarecki, Jan Gołębiowski, Jan Jastrzębski i Andrzej Makowski. Do zarządu należeli: Jerzy Foksiński – prezes, Czesław Wójciak – wiceprezes i Tadeusz Wieczyński – członek.

Początek lat 90-tych ubiegłego stulecia i związane z tym zmiany w polityce i przede wszystkim gospodarce to kolejne wyzwania przed jakimi musiał stanąć bank. 

W roku 1996 golubski bank wszedł w skład Pomorsko - Kujawskiego Banku Regionalnego SA w Bydgoszczy. W tym samym czasie nastąpiło połączonie BS w Golubiu z BS w Wąbrzeźnie i BS w Książkach wraz z filią w Dębowej Łące. Od 2002 roku Bank Spółdzielczy w Golubiu-Dobrzyniu zrzeszony jest w Gospodarczym Banku Wielkopolskim SA z siedzibą w Poznaniu. Dwa lata później powstał punkt kasowy w Golubiu-Dobrzyniu, a w 2010 roku uruchomiono punkt kasowy w Wąbrzeźnie. 

Bankiem kieruje Zarząd w składzie: Stanisław Buliński – Prezes, Gabriela Jurkiewicz – Wiceprezes, Paweł Szynkiewicz – Wiceprezes, Aleksandra Wiśniewska – Członek. Funkcję p.o. Głównego Księgowego sprawuje Beata Lenczewska. Od 2008 roku Radzie Nadzorczej przewodniczy Tomasz Skibicki. Na koniec 2016 roku w Banku Spółdzielczym w Golubiu-Dobrzyniu zrzeszone były 1252 osoby. Bank Spółdzielczy w Golubiu-Dobrzyniu należy obecnie do instytucji dynamicznie rozwijających się, dobrze zarządzanych z ciekawymi perspektywami na przyszłość.
 

Tekst i fot. 
Szymon Wiśniewski

Czy wiesz, że…
 

Bank Spółdzielczy w Golubiu-Dobrzyniu jest jednym z dwóch najstarszych banków w Polsce. Został założony 17 maja 1862 r. w Golubiu przez Augustyna Faustmana w tym samym budynku, w którym działa obecnie. „Lichwa, która spowodowała zarówno upadek materialny jak i moralny, była bodźcem jednostek do rozmyślań nad poprawą losu rzemieślników i gospodarzy…” Aby przeciwstawić się wszechobecnemu wyzyskowi zdecydowano założyć rzetelny podmiot działający na podstawie przepisów prawa, któremu za cel m.in. postawiono: „… dopomaganie członkom, pożyczaniem pieniędzy ku polepszeniu ich bytu przez rozwinięcie i udoskonalenie ich przemysłu…”. Pierwsze pożyczki udzielano na 10%, później zmniejszono oprocentowanie do 6%.