Pascha w sklepach

Przedwojenny Dobrzyń był miastem podzielonym na dwie frakcje – żydowską i polską. Byli oczywiście skrajni ludzie z obu stron, ale większość Polaków niezależnie od przekonań politycznych handlowała z Żydami. Problem pojawiał się w momencie, gdy sklepy żydowskie były zamknięte.

Działo się tak podczas święta paschy. Ustanowiono je na pamiątkę wyjścia Żydów z niewoli egipskiej. Trwało 8 dni. W tym specyficznym czasie Żydzi nie mogli nie tylko handlować, ale również odprawiać wesel ani nawet golić się.

W jednym z czasopism z 1939 roku znaleźliśmy bardzo zabawny komentarz dotyczący ostatniej przed II wojną światową Paschy w Dobrzyniu.

31 marca 1939 roku w Dobrzyniu odbywał się jarmark. Zabrakło na nim Żydów, którzy akurat wchodzili w okres Paschy. Redaktor czasopisma z którego pochodzi relacja zajrzał pod koniec dnia do jednego z golubskich sklepów kolonialnych prowadzonych przez Polaków. Były droższe niż żydowskie, a sprzedawcy nie chcieli słyszeć o targowaniu się. – Pewna wieśniaczka zgorszyła się, że za znaczek pocztowy na list zamknięty żądano 25 groszy i domagała się oddania go jej za 20 groszy, bo po tej cenie sprzedają jej Żydzi – czytamy w relacji.

Kiedy sprzedawczyni zauważyła, że 20 groszy to cena widniejąca na znaczku wówczas wieśniaczka miała odpowiedzieć: – Mało, że stoi napisane! Dużo można napisać jak się komu podoba!

Inną sprytną zagrywką stosowaną przez kupców żydowskich było dodawanie do zakupów gratisów. Najczęściej były to cukierki. Ludność wiejską z Żydami w Dobrzyniu łączyła symbioza. To Żydzi byli kupcami części płodów rolnych: – A kto by kupował od nas kury i kaczki jakby Żydów nie było? – zadawała pytanie inna klientka sklepu w Golubiu cytowana w relacji – Wy Poloki żreta ino kiełbasę.

Po kilku dniach Pascha minęła, a życie handlowe w mieście wróciło do starych porządków.

PW