Przysmaki z lasu i miedzy

Wiosna i latem ze spaceru mozemy przyniesc nie tylko piekne bukiety, ale i składniki posiłku. Wystarczy troche rozejrzec sie po lesie, aby nasza kuchnia choc odrobine zblizyła sie do natury

Jadalne zielska mozemy znalezc dosłownie wszedzie. Jednak myslac o wykorzystaniu ich w naszej kuchni musimy pamietac, aby nie zbierac tych rosnacych bezposrednio przy drogach (bezpieczna odległosc to około 30 m). Z powodu oprysków lepiej unikac tez tych rosnacych bardzo blisko pól uprawnych. Do niedawna wiedza o jadalnych chwastach była lekko zapomniana. Od kilku lat zapanował tred odwrotny, a wrecz moda na jadanie zielska. Jednym z pionierów przywracania chwastów na polskie stoły jest Łukasz Łuczaj, a jego ksiazka „Dzikie rosliny jadalne Polski” to prawdziwa skarbnica wiedzy na ten temat. W chwili obecnej w wiekszych miastach jest juz szeroka oferta warsztatów o dzikiej kuchni. Najwieksze bogactwo swiezej zieleniny ma nam do zaoferowania wiosna, ale i obecnie znajdziemy wiele jadalnego zielska. Czerwiec to okres kwitnienia czarnego bzu. Jego talerzykowate kwiaty intensywnie pachna, doskonale nadaja sie do zjedzenia, a do tego maja wiele cennych własciwosci korzystnych dla zdrowia. Mozna z nich przygotowac wino, nalewke, ocet. Za prawdziwy przysmak uchodza kwiaty smazone w nalesnikowym ciescie. Zbierac je nalezy rano, wtedy kiedy zniknie rosa. Jezeli kwiatów bzu nie zamierzamy przerabiac na wino, czy nalewke, mozemy je ususzyc lub zamrozic. W tym pierwszym przypadku nie nalezy ich myc. W zimie herbatka z tego kwiatu przyda sie nam np. w przypadku kaszlu, bo ma działanie wykrztusne. Działaja tez moczopednie i antywirusowo. Dodatkowo bez czarny jest bogaty w witaminy i minerały. Znajdziesz w nim: beta karoten, witaminy A, B1, B2, B3, B6, C oraz potas, wapn, magnez, sód, fosfor, sód. poza tym czarny bez zawiera pierwiastki sladowe: zelazo, miedz, mangan i cynk. Na wiosne zachecam do jedzenia pokrzywy. Moze trzeba by powiedziec jej wysokosc pokrzywy, bo to niepozorne, wszedobylskie zielsko to skarbnica zdrowia, a odpowiednio przyrzadzone jest bardzo smaczne. Pokrzywa zawiera duzo zelaza, magnezu, witamin A, C, z grupyB. Sok z lisci pokrzywy oczyszczakrew, ma działanie w zmacniajace i przeciwkrwotoczne. Popularne jest spozywanie pokrzywowej herbatki, od wieki znany i wykorzystywany wsród kobiet jest tez jej zbawienne działanie na włosy. Pokrzywe najlepiej zbierac wiosna, bo to wtedy ma ona najwiecej wartosci. Wczesna wiosna zbieramy całe pedy, pózniej kiedy łodygi stwardnieja same góry pedów. Koncem zbiorów jest moment zakwitniecia rosliny. Przedłuzyc sobie nieco sezon pokrzywowy mozemy obcinajac ich kepy, a nastepnie (po kilku tygodniach) zbierajac swieze „odrosty”. Pokrzywa stanowi doskonały dodatek do zup. Z pokrzyw sporzadza sie tez maceraty i odwary słuzace jako naturalne opryski. Moim ulubionym sposobem przyrzadzania pokrzyw jest sposób „na szpinak”. Pokrzywe nalezy delikatnie sparzyc wrzatkiem, (pozbawiamy ja dzieki temu parzacych własciwosci) nastepnie posiekac i podsmazyc na klarowanym masle z drobno posiekanym, lub przecisnietym przez praske czosnkiem i sola. Tym samym sposobem mozna tez przyrzadzic podagrycznik. Doskonale smakuje mieszanka obu tych chwastów. Podagrycznika nie znajdziemy raczej na miedzy czy w lesie. Jest to chwast panoszacy sie raczej w starych ogrodach i sadach. Jezeli znajdzie w naszym ogrodzie sprzyjajace warunki, ciezko bedzie sie go pozbyc. Zielsko to jest czesto zbierane dla królików, które podagrycznik uwielbiaja. Komosa - lebioda Do zbierania tez wiosna, bo do jedzenia nadaja sie tylko młode listki i pedy ( mniej wiecej do wysokosci 15 cm). W starszych pedach pojawiaja sie saponiny, które moga powodowac foto uczulenia, a nawet zatrucia. Młode maja duzo białka, weglowodanów, witamin C oraz prowitaminy A. Pokoleniu naszych dziadków komosa moze kojarzyc sie nie najlepiej, bo z głodem na przednówku, kiedy to najczesciej była spozywana. Dodaje sie ja do zup, dusi jak szpinak, a młode, nie zdrewniałe pedy przypominaja w smaku szparagi. Pod koniec lata mozemy ponownie zainteresowac sie komosa, bo jadalne sa tez jej nasiona, które gotuje sie lub prazy. Z letniego lub wiosennego spaceru po lesie cennym „łupem” moze byc szczawik zajeczy. Ta niepozorna roslinke znajdziemy w cieniu drzew. Wygladem nieco przypomina czterolistna koniczyne. Liscie zbiera sie na wiosne i wczesnym latem. Uzywa sie ich do zakwaszania zup jarzynowych, barszczów, sosów, majonezów, jogurtów, sałatek i napojów. Mozn je jesc na surowo lub robic zupe szczawiowa. Z wycieczki nad wode mozemy przyniesc pałke wodna. Dwa gatunki pałki, szerokolistna oraz waskolistna wystepuja w całej Polsce w mokrych rowach oraz na brzegach stawów i jezior. Wszystkie ich czesci sa jadalne. Wiele osób myli pałke wodna z tatarakiem, który jest od niej nizszy i ma bardziej aromatyczne pedy, oraz z oczeretem jeziornym, roslina równie wysoka jak pałka, ale o pedach owalnych w przekroju. Oba gatunki sa jadalne. Korzenie, grubosci kciuka, sa jadalne na surowo i gotowane. Nalezy zbierac je od jesieni do wiosny. Oprócz spozywania na surowo, czy w postaci duszonej dobrym sposobem na wykorzystanie pałki w kuchni jest przerobienie jej na make. Doskonałym dodatkiem do wiosennych sałatek beda młode pedy krwawnika. Jest to chwast bardzo pospolity. Jego listki mozna spozywac na surowo, sa tez cenionym produktem zielarskim (podobnie jak jego kwiaty) z którego sporzadza sie herbatki. O leczniczym działaniu krwawnika pomocnego w leczeniu hemoroidów wspominał juz Hipokrates, Dioskurydes natomiast zalecał go w walce z choroba wrzodowa. Wymienione wyzej rosliny to jedynie bardzo niewielki przykład. W naszym najblizszym otoczeniu mozemy znalezc mnóstwo smakołyków, które maja te zalete, ze pozyskanie ich nie wymaga od nas pieniedzy, a jedynie troche pracy. Bogactwo wiedzy na ten temat znajdziemy np. na stronie 1000roslin.pl oraz w publikacjach wspomnianego tu juz Łukasza Łuczaja Magdalena Betlejewska  foto MB